رهبر معظم انقلاب مطابق روال همیشگی شان در ابتدای جلسه درس خارج فقه خود و قبل از آغاز درس، به بیان روایتی از امام باقر(ع) پرداخته و فرمودند: «این بابی است که ایشان (شیخ کلینی صاحب کتاب کافی) باز کردند با عنوان مواعظ رسول الله(ص).»

متن روایت به همراه ترجمه و شرح مختصر رهبر معظم انقلاب:

عن الباقر علیه السلام: «سمعت جابر بن عبد اللّه یقول: إنّ رسول اللّه صلى اللّه علیه و آله و سلم مرّ بنا ذات یوم و نحن فی نادینا «1» و هو على ناقته، و ذلک حین رجع من حجّة الوداع.

می‌فرماید جمع شده بودیم، مشغول گفتگو بودیم و حضرت سوار بر شترشان از کنار ما عبور می‌کردند. و این زمانی بود که حضرت از حجة الوداع باز می‌گشت. مشخص می‌شود که از آخرین سخنان و وصایای حضرت است.

فوقف علینا فسلّم فرددنا علیه السلام، ثم قال: ما لی أرى حبّ الدنیا قد غلب على کثیر من الناس حتى کأنّ الموت فی هذه الدنیا على غیرهم کتب.

این خطاب به ماست. درست درباره ما گفته شده است. حضرت می‌فرماید: چیست که می‌بینم محبت دنیا بر بسیاری مردم غالب شده گویا که مرگ برای آنها نیست و برای دیگران مقرر شده است! (گویی) بنا نیست بمیرند، این جور محبّ دنیا!

و کأنّ الحقّ فی هذه الدنیا على غیرهم وجب، و حتّى کأن لم یسمعوا و یروا من خبر الأموات قبلهم

این حقوقی که مردم و مسلمانها دارند گویا برای این‌ها واجب نشده و بر دیگران واجب شده است! حتی گویا اطلاعی از مرده هایی ندارند که قبلاً وارد دنیای اموات شده اند. گویا خبر ندارند چیزی به نام مرگ هم هست.

سبیلهم سبیل قوم سفر، عمّا قلیل إلیهم راجعون، یبوّءونهم أجداثهم، و یأکلون تراثهم، فیظنّون أنّهم مخلّدون بعدهم، هیهات هیهات، أ ما یتّعظ آخرهم بأوّلهم... (1)

شبیه بیان نهج البلاغه است. گویا خیال می‌کنند مرده ها مسافرانی اند که به زودی بر می‌گردند! مرده ها را در قبرها جا می‌دهند و میراث آنها را می‌خورند و خیال می‌کنند بعد از آنها قرار است تا ابد در دنیا بمانند!

خب حالا ممکن است گفته شود ما مرگ را قبول داریم. بله در ذهنمان قبول داریم ولی در عمل عکس آن عمل می‌کنیم. هزار تا کار می‌توانیم برای نجات خودمان بکنیم، توسل، توکل، دعا، خدمت و... این را باید از بن دندان باور کرد. صِرف باور عقلی و ذهنی کافی نیست.» (2)

دو نکته از حاشیه درس:

- شیوه معظم له بر این است که قبل از آغاز هر جلسه درس به قرائت و شرح موجزی از یک روایت به ترتیب ابواب کتاب الشافی (شرح کوتاهی بر اصول کافی) می‌پردازند. این بار اما رهبر معظم به حرمت نبی مکرم اسلام(ص) سنت شکنی کردند و بعد از روایت قبلی که از صفحه 793 بود 28 صفحه جلوتر رفتند تا شاید به مناسبت این ایام نصایح و مواعظ رسول الله(ص) را بیان بفرمایند.

- بعد از پایان درس فرمودند: «حالا یک رقیب سرسخت برای درس پیدا شده به نام مطالعات سفر؛ با عرض پوزش از دوستان فردا درس تعطیل است.»

این جمله نشان‌گر چند موضوع مهم است. اولاً معظم له چقدر برای درس اهمیت قائلند که باید رقیب سرسختی باشد تا بتواند ایشان را از درس دور کند. این نشان دهنده عمق علاقه آقا به مسائل علمی حتی در این سن و با این مشغله فراوان است. از طرفی مشخص می‌شود که برای سخنان ایراد شده در سفرهایشان چقدر وقت می‌گذارند و مطالعه می‌کنند. جالب اینجاست که حتی برای تعطیلی یک جلسه ای درس نیز از شاگردان عذرخواهی می‌نمایند!

پی‌نوشت:

1-    الشافی فی العقائد و الأخلاق و الأحکام؛ ج‌1، ص: 821. البته روایت فوق ادامه داشت که رهبر معظم انقلاب تنها به قرائت متن عربی آن اکتفا نمودند.

2- جلسه درس تاریخ 17/7/91