موضوع بحث درس خارج فقه مقام معظم رهبری پس از بحث کهانت (که به پایان رسید) مسأله لهو است. پس از بررسی روایات و و جستجو در کتب لغت برای یافتن تعریف لهوی که موضوع حکم حرمت است مقام معظم رهبری چند قدر متیقن (1) را ذکر می نمایند که به اختصار به آنها اشاره می کنیم:

1- لهوی که برای سفر صید باشد. (یعنی سفر کند برای صید کردن و این عمل را نه برای امرار معاش بلکه برای لهو انجام دهد. این معنا صریحاً در روایات آمده و به حرمتش اشاره شده است)

2- لهوی که ناشی از آلات موسیقی است.

3- هر عمل لهوی که ناشی از هوی و هوس و شهوت باشد.

4- استمرار به مشغول شدن به امور لاهی از ذکر الله (بازدارنده از ذکر خدای متعال) که به مدت طولانی فرد غافل از یاد خدا گردد. (آقا مثالی را در خلال بحث زدند مبنی بر اینکه بر فرض گاهی شما در حیاط منزل توپی را بی جهت و بدون هدف بالا و پایین می اندازید که در این حال انسان غافل از ذکر خدا می شود ولی بلاشک این لهو منظور حکم حرمت نیست و اشتغال طولانی مدت از ذکر الله مد نظر است) البته حضرت آقا نسبت به این دو مورد اخیر جزم پیدا ننمودند.5- لهوی که مضمون آیه "لهو الحدیث" است و این خصوصیت را داشته باشد که مضلّ عن سبیل الله باشد. (یعنی لهوی که بازدارنده و گمراه کننده باشد به نحوی که فرد از یاد خدا به طور کامل گمراه و غافل شود)

در مجموع آن لهوی که گمراه کننده و مضلّ از راه و یاد خداوند گردد یقیناً مشمول حکم حرمت است. ضمن اینکه موارد 1 و 2 نیز به صراحت در روایات آمده و مشمول حکم حرمت هستند.

یک حاشیه جالب: در خلال بحث از لهو و تعریف آن، حضرت آقا موردی را درباره دست زدن بیان کردند مبنی بر اینکه هر دست زدنی شامل تعریف طرب نمی شود و بعد با لبخند فرمودند: مثلاً در همین جشنها که آقایون چند سالی است یاد گرفته اند دست می زنند. البته شعرشان با شعر عزاداری فرقی نمی کند. آنجا سینه می زنند و اینجا دست می زنند! آقایان مادحین نتوانستند آهنگی مناسب برای شادی بیاورند. همان آهنگ شب عاشورا را در روز عید غدیر می خوانند منتها آنجا سینه می زنند و اینجا دست می زنند. بعضی ها هم در مجلس دست میزنند!

پی نوشت:

1- حداقلی که یقیناً شامل موضوع حکم شرعی می شود.

2- سوره لقمان، آیه 6: برخى از مردم کسانى‏اند که سخن بیهوده را خریدارند تا [مردم را] بى [هیچ] دانشى از راه خدا گمراه کنند و [راه خدا] را به ریشخند گیرند براى آنان عذابى خوارکننده خواهد بود.